Gorczycki - Completorium LP
Wrocław Baroque Ensemble
Andrzej Kosendiak – dyrygent
ROK WYDANIA: 04/2022
NR KATALOGOWY: ACD 301 V
KATEGORIA: muzyka kameralna, muzyka chóralna/zespół wokalny
Completorium to jeden z najobszerniejszych i najszerzej znanych utworów Gorczyckiego. Jest to muzyczne opracowanie wybranych części komplety, czyli ostatniego nabożeństwa liturgii godzin. (…) W tradycji rzymskiej modlitwa na zakończenie dnia pojawiła się najpóźniej we wczesnym średniowieczu i od tamtego czasu, aż do reformy brewiarza w latach siedemdziesiątych XX wieku, nie zmieniła w znaczącym stopniu swojej struktury.
W przeciwieństwie do innych godzin kanonicznych składały się nań głównie elementy stałe, te same, które zostały uwzględnione w opracowaniu Gorczyckiego: cztery psalmy zawierające aluzje do końca dnia i spoczynku (Ps 4 Cum invocarem, Ps 31[30] In Te Domine speravi, Ps 91[90] Qui habitat, Ps 134[133] Ecce nunc benedicite), hymn (Te lucis ante terminum), responsorium breve (In manus tuas) oraz kantyk Symeona (Nunc dimittis, Łk 2,29–32) z przesłaniem o charakterze eschatologicznym – kończąc dzień trzeba być gotowym (jak świątobliwy starzec z Jerozolimy) na zakończenie ziemskiej wędrówki. (…) W czasach Gorczyckiego celebracja liturgii godzin odbywała się w katedrze według rytu kurii rzymskiej, który pod koniec XVI wieku zastąpił lokalne zwyczaje krakowskie. Potrydencki ryt rzymski przewidywał śpiew jednej antyfony do wszystkich psalmów (Miserere mihi, Domine w ciągu roku lub Alleluia w okresie paschalnym) oraz stałej antyfony do kantyku Symeona, przy czym w praktyce przed psalmami i kantykiem zwykle intonowano tylko początki antyfon, po nich zaś śpiewano całe. W niniejszym nagraniu wykorzystano zapisy z przedtrydenckich antyfonarzy krakowskich. (…)
Oprócz wspomnianych antyfon, zgodnie z porządkiem nabożeństwa, wykonawcy dodali także śpiewane chorałowo: werset wprowadzający (Deus in adiutorium, Ps 70[69],2), capitulum, czyli krótkie czytanie (Tu autem in nobis es Domine), versus kończący responsorium (Custodi nos, Domine) oraz drugą strofę hymnu Te lucis ante terminum pominiętą w opracowaniu wawelskiego kapelmistrza. Należy odnotować, że pewne wskazówki dotyczące łączenia opracowania polifonicznego z monodią gregoriańską figurują w jedynym zachowanym rękopisie Completorium Gorczyckiego, odnalezionym w 1961 roku w zbiorach kościoła parafialnego w Rakowie Opatowskim (…)
Completorium Gorczyckiego zostało skomponowane na skład bardzo często wykorzystywany w środkowoeuropejskiej muzyce religijnej tego czasu: czterogłosowy zespół wokalny, dwoje skrzypiec, dwie trąbki naturalne (clarino) i organy, których partię zanotowano, zgodnie z ówczesną konwencją, w postaci basu cyfrowanego. Para trąbek występuje tylko w pierwszej i ostatniej części, a jedna z nich gra w czwartym psalmie (Ecce nunc benedicite). (…)
A
GRZEGORZ GERWAZY GORCZYCKI (c. 1665–1734)
Completorium
1. Deus in adiutorium 0:39
2. Antiphona (incipit): Miserere 0:06
3. Psalmus: Cum invocarem 3:54
4. Psalmus: In te, Domine, speravi 4:02
5. Psalmus: Qui habitat 5:15
B
GRZEGORZ GERWAZY GORCZYCKI (c. 1665–1734)
Completorium
6. Psalmus: Ecce nunc benedicite 2:53
7. Antiphona: Miserere 0:18
8. Hymnus: Te lucis ante terminum 2:51
9. Capitulum: Tu autem in nobis est Domine 0:26
10. Responsorium breve: In manus tuas 1:33
11. Versus: Custodi nos, Domine 0:23
12. Antiphona (incipit): Salva nos 0:05
13. Nunc dimittis 3:41
14. Antiphona: Salva nos 0:30
Czas: 26:42