Alfred Schnittke – autor trzech oper, dziesięciu symfonii, wielu dzieł koncertowych i kameralnych – miał
tożsamość złożoną i niejasną. Urodził się w miejscowości Engels w Rosji z matki należącej do Niemców nadwołżańskich
(przesiedlonych tam w XVIII wieku przez carycę Katarzynę Wielką i deportowanych przez Stalina w 1941 roku) i ojca,
żydowskiego dziennikarza rodem z Frankfurtu, o korzeniach w połowie litewskich.

I Sonata na wiolonczelę i fortepian (1978)
Dedykowana wybitnej rosyjskiej wiolonczelistce Natalii Gutman, należy do najczęściej wykonywanych i nagrywanych dzieł
Schnittkego. Podobnie jak w słynnym Concerto grosso nr 1 (1977), idea utworu polega na zderzeniu, niby w rozbitym
zwierciadle, różnych odłamków muzycznych, które w finałowej fazie zostają scalone, choć ów proces przywrócenia
jedności nie osiąga spełnienia – pozostaje jakaś rysa, wątpliwość, konieczność uczynienia kolejnego kroku.

Stille Nacht (1978)
To dzieło na skrzypce i fortepian – prezent bożonarodzeniowy dla Gidona Kremera – jest parafrazą kolędy Franza Xavera
Grubera. Biedermeierowska idylla (kolęda ta jest sentymentalnym wariantem barokowej siciliany, tańca szczęśliwych
pasterzy) wkracza tu powoli w odczarowany świat XX wieku: burdonowe cis fortepianu (odległe o „diabelski” tryton od
toniki tonacji G-dur), użycie typowych dla Schnittkego akordów o podwójnym trybie (moll/dur), surrealistyczne flażolety i
końcowe glissando na scordaturze najniższej strony skrzypcowej, obniżanej o kwartę – wprowadzają aurę niesamowitości.

Musica nostalgica (1992)
Utwór jest przykładem „recyklingu” muzycznych idei. Ten bezpretensjonalny moment muzyczny w formie quasi-menueta
po raz pierwszy pojawił się w muzyce do filmu Przygody dentysty (1965, reż. Elem Klimow), potem wszedł do Suity w
dawnym stylu na skrzypce i fortepian (1972), gdzie zachował omalże nietknięte pozory barokowości.

Trio fortepianowe (1992)
Trio jest przeróbką Tria smyczkowego (1985), zamówionego przez wiedeńskie Towarzystwo Albana Berga z okazji 100.
rocznicy urodzin i 50. r ocznicy śmierci swego patrona. Dzieło ma charakter osobisty.

Marcin Trzęsiok

Alfred Schnittke (1934–1998)

I Sonata na wiolonczelę i fortepian (1978) 20:40
1. Largo  3:49
2. Presto  6:14
3. Largo  10:36
4. Stille Nacht na skrzypce i fortepian (1978)  5:02
5. Stille Musik na skrzypce i wiolonczelę (1979)  7:02
6. Musica Nostalgica na wiolonczelę i fortepian (1992)  3:59
Trio fortepianowe (1992)  26:29
7. Moderato  14:16
8. Adagio  12:13

Czas całkowity:  63:14