Polskie Kwintety fortepianowe
WYKONAWCY:
Kwartet Śląski:
skrzypce I: Szymon Krzeszowiec [CD I: 3–7; CD II: 1–6],
Marek Moś [CD I: 1–2]
skrzypce II: Arkadiusz Kubica
altówka: Łukasz Syrnicki [CD I: 3–7; CD II: 1–6],
Witold Serafin [CD I: 1–2]
wiolonczela: Piotr Janosik [CD I: 3–7; CD II: 1–6],
Józef Gomolka [CD I: 1–2]
fortepian:
Eugeniusz Knapik [CD I: 1–2]
Piotr Sałajczyk [CD I: 3–6; CD II: 1, 5]
Zygmunt Krauze [CD I: 7]
Tymoteusz Bies [CD II: 2–4, 6]
ROK WYDANIA: 03/2024
NR KATALOGOWY. ACD 332
KATEGORIA: muzyka kameralna
Sześcioro kompozytorów – siedem kwintetów – czterech pianistów – jeden kwartet. Najnowszy, dwupłytowy album Kwartetu Śląskiego zawiera kompozycje Aleksandra Lasonia, Krzysztofa Meyera, Zbigniewa Bargielskiego, Bettiny Skrzypczak i Bartosza Witkowskiego. Kwartetowi towarzyszą pianiści: Eugeniusz Knapik, Piotr Sałajczyk, Zygmunt Krazue i Tymoteusz Bies.
Aleksander Lasoń należy do tzw. pokolenia stalowowolskiego, które weszło przebojem w świat muzyki, prezentując swe dzieła podczas festiwalu Młodzi Muzycy Młodemu Miastu, organizowanego w Stalowej Woli w drugiej połowie lat 70. XX wieku. Był to czas zmęczenia „terrorem awangardy”, poszukiwania w muzyce ekspresji, piękna i prawdy wewnętrznej. Lasoń obrał drogę realizacji tych ideałów poprzez podjęcie tradycji muzyki absolutnej – czystej, pozbawionej programowych treści ide- owych. Katalog jego dzieł to przede wszystkim symfonika, gatunki koncertujące oraz kameralistyka. Stworzył w nich świat muzyczny jedyny w swym rodzaju, oparty na kontraście wigoru i kontemplacji, pełen intonacji quasi-ludowych i orientalnych.
Krzysztof Meyer – kompozytor, pianista, kameralista (m.in. członek zespołu MW2), pedagog, pisarz . Jego droga twórcza odzwierciedla przemiany stylów muzycznych XX i XXI wieku: od awangardowych, sonorystycznych początków, po indywidualną odnowę języków tradycji. Bogata twórczość Meyera obejmuje całe spektrum gatunków: opery, pieśni, symfonie (w tym symfonie-kantaty), koncerty, gatunki kameralne (z naciskiem na kwartety smyczkowe) i solowe. Poetyka Meyera łączy aspekty konstruktywistyczne (zwłaszcza różnego rodzaju symetrie) z emocjonalnymi. Te ostatnie dotyczą także całościowej koncepcji formy, która – tak jak u Witolda Lutosławskiego – powinna uwzględniać psychologię słuchania, tworząc narrację („akcję muzyczną”) niepozostawiającą słuchacza obojętnym.
Zygmunt Krauze – kompozytor, pianista i pedagog; założyciel zespołu Warsztat Muzyczny; doradca muzyczny IRCAM-u; profesor kompozycji na kilku uniwersytetach amerykańskich, europejskich i azjatyckich – stworzył mikrokosmos dźwiękowy będący wypadkową francuskiej elegancji, słowiańskiej żarliwości i dalekowschodniej powściągliwości. Jednym z kluczy do jego stylu jest malarstwo Władysława Strzemińskiego, a pierwszym owocem tej fascynacji – Pięć kompozycji unistycznych (1963) na fortepian.
Zbigniew Bargielski łączy w swej muzyce różne nurty i stylistyki XX wieku, nie stroniąc przy tym od nawiązań do muzyki wcześniejszej. Polistylistyka? Owszem, ale z ważnym zastrzeżeniem: za fasadą różnorodności kryje się u niego jakaś narracyjna zasada (do pewnego stopnia) jednocząca zróżnicowaną powierzchnię muzyki. W muzyce Bargielskiego, oprócz cech szkoły polskiej, zaznacza się także francuski dystans estetyczny (być może ślad studiów u Nadii Boulanger) oraz paradoksalnie z nim powiązana ekspresyjność. Muzyka kameralna jest ważnym rozdziałem jego twórczości.
Bettina Skrzypczak po ukończeniu studiów z zakresu teorii muzyki i kompozycji w Poznaniu kontynuowała edukację w Szwajcarii, gdzie mieszka i wykłada na Uni- wersytecie w Lucernie. Kompozytorka tak przedstawia główne idee swojej twórczości: „Z pewną nostalgią spoglądam na epoki przeszłe, w których myśliciele, naukowcy i artyści mieli bardziej uniwersalny sposób patrzenia na świat i jego rozumienia. Dla mnie również komponowanie jest czymś więcej niż fascynacją światem dźwięków, a każdy utwór zawiera jakąś szerszą refleksję.”
Bartosz Witkowski studia kompozytorskie ukończył w Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach w klasie Eugeniusza Knapika. Jest laureatem m.in. Konkursu Kompozytorskiego im. Tadeusza Ochlewskiego (I nagroda, 2021), a także Konkursu Młodych Kompozytorów im. Tadeusza Bairda (wyróżnienie, 2022) i Międzynarodowego Konkursu Muzycznego im. Karola Szymanowskiego (wyróżnienie, 2022). Swój styl określa jako eklektyczny: świat form i środków muzyki dawniejszej łączy się w nim z osiągnięciami kolorystycznymi różnych szkół muzyki nowej. Mimo sięgania po poetykę ironii głębszy nurt muzyki Witkowskiego jest czysto ekspresyjny, „romantyczny”.
CD I
Aleksander Lasoń (ur. 1951)
Muzyka kameralna nr 1 „Stalowowolska” na fortepian i kwartet smyczkowy [12’30]
[1] I 6’30
[2] II 6’00
Krzysztof Meyer (ur. 1943)
Kwintet fortepianowy op. 76 (1990–1991) [40’09]
[3] Maestoso – Più mosso – Tempo I 10’44
[4] Misterioso (attacca) 13’50
[5] Inquieto 4’29
[6] Adagio – Presto – Tempo I 11’04
Zygmunt Krauze (ur. 1938)
[7] Kwintet fortepianowy (1993) 15’51
czas całkowity: 53’31
CD II
Zbigniew Bargielski (ur. 1937)
[1] Schizofonia na kwartet smyczkowy i fortepian (2012) 19’32
Aleksander Lasoń
Ananda na fortepian i kwartet smyczkowy* (2020–2021) [18’14]
[2] Vedana: Tranquillo. Ma poco più espressivo 7’03
[3] Vinnana: Espressivo e mistico 5’26
[4] Nibbana: Deciso con energia 5’44
Bettina Skrzypczak (ur. 1963)
[5] Kwintet fortepianowy* (2021) 14’13
Bartosz Witkowski (ur. 1998)
[6] Kwintet fortepianowy Pejzaż z Harendy* (2023) 14’18
czas całkowity: 66’19