Światło i cień, czułość i zamyślenie, uczucie i refleksję, marzenia i namiętności, błysk, efekt, siłę rytmu, magię ruchu, czar melodii, jej śpiewność, migotliwość barw, kapryśność narracji, zaskakujące kontrasty, rywalizacjępierwiastka kobiecego z męskim − przebogatą mowę romantycznego fortepianu w dialogu z romantyczną orkiestrą…To wszystko znajdujemy w grze wielkiej artystki Marthy Argerich. Jej kreacja inspiruje grę orkiestry. Nagrania − na żywo, z koncertu – wiernie rejestrują te fascynujące interpretacje, z rzędu najznakomitszych w ogóle wykonań Koncertów fortepianowych Schumanna i Czajkowskiego. Koncertów r o m a n t y c z n y c h.

Albowiem i w koncertach fortepianowych i skrzypcowych XIX wieku skupia się cały muzyczny romantyzm; również i one stanowią najsilniejsze ogniska romantycznego świato-odczucia, światoobrazu, romantycznej wyobraźni, romantycznej narracji i formy swoiście otwartej. I w koncertach więc, zwłaszcza tych największych, najbardziej reprezentatywnych przejawia się owa „niecierpliwość serca”, niepokój uczuć, dynamika emocjonalna muzyki tego czasu; jak też i osobliwie dwoisty, dualistyczny sposób w jaki muzykę odczuwają kompozytorzy epoki romantyzmu: w jej samoistnej sile formy i mocy ekpresyjnej a zarazem w jej niewystarczalności jako muzyki czystej.

Tak więc i muzyka koncertów, „korespondując” z innymi sztukami, chce być poetycka, malarska, obrazowa, teatralna; koncert pragnie być jakby opowieścią, rozmową, dialogiem, sceną dramatyczną, liryczną, komediową,będąc jednocześnie wirtuozowskim popisem, czysto muzyczną grą i zabawą. Pośród licznych pomniejszych utworów koncertowego gatunku, jakimi karmiła się publiczność XIX wieku, kilka koncertów fortepianowych jaśnieje niesłabnącym blaskiem arcydzieł, nęcąc pianistów kolejnych pokoleń i utrzymując się w repertuarze od z góry półtora wieku. To, obok Koncertów Beethovena, dwa Koncerty Chopina, jeden Schumanna, dwa Liszta, dwa Brahmsa, jeden Czajkowskiego, i na przedłużeniu linii gatunku − Koncerty Rachmaninowa. A cały ten koncertowy romantyzm z bardzo już bogatych tradycji wyrasta − w Koncertach Mozarta, i pleni się też na żyznej glebie muzyki bardziej popularnej − stylu brillant z początków XIX stulecia.

Bohdan Pociej

Recenzje:
ClassicsToday